Opinie: De maatregelen tegen het coronavirus treffen uit huis geplaatste kinderen hard, stelt advocaat Marco Erkens. Instellingen staan contact tussen ouder en kind niet toe, al verbieden de RIVM-richtlijnen contact niet.
Het coronavirus treft iedereen. Niet iedereen wordt ziek, maar iedereen merkt wel het effect van de maatregelen. Na een periode van vrijwilligheid zijn er noodverordeningen die een wettelijke basis geven aan de maatregelen.
Zo is bepaald dat samenkomsten verboden zijn. Onder samenkomsten vallen ook ‘samenkomsten buiten de publieke ruimte’. Volgens de toelichting op de noodverordeningen gaat het om bijvoorbeeld ‘coronafeestjes’ in garages en studentenhuizen. Het is niet verboden om als gezin fysiek contact met elkaar te hebben. Je hoeft geen anderhalve meter afstand te houden van je partner en van je kinderen. Het doet krampachtig aan als in All You Need is Love mensen die elkaar na lange tijd weer in de armen mogen vallen, op straat anderhalve meter afstand houden. Als die mensen kort erna in huis zijn, houden ze ook geen anderhalve meter afstand.
Deze beschadigde kinderen worden nu harder getroffen dan andere mensen
Dat natuurlijke contact tussen ouder en kind is er momenteel niet voor kinderen die uit huis zijn geplaatst. De kinderrechter kan een kind uit huis plaatsen, bijvoorbeeld als er sprake is van structureel huiselijk geweld. Het is een ingrijpende en tijdelijke maatregel, gericht op gezinshereniging. Het kind staat dan onder toezicht van een gecertificeerde instelling. Het is cruciaal dat er wel contact blijft tussen ouder en kind. Maar dat contact wordt thans verboden door de gecertificeerde instellingen.
De overheid kan contact alleen verbieden op grond van een expliciete wettelijke basis, stelt het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. Kan die wettelijke basis worden gevonden in de noodverordeningen? Ik vind van niet. Je kunt het contact tussen ouder en kind bezwaarlijk definiëren als een ‘samenkomst’. Thuis in het gezin is geen samenkomst. Als All You Need is love twee mensen bij elkaar brengt, is dat niet verboden. Zorgregelingen tussen kinderen en gescheiden ouders gaan gewoon door. Mijns inziens wordt op onrechtmatige wijze fysiek contact tussen ouders en uit huis geplaatste kinderen verboden. Zelfs gerechtelijke uitspraken worden niet uitgevoerd. Ook heel kleine kinderen die net uit huis zijn geplaatst en hun moeder nodig hebben, krijgen geen contact.
Enig perspectief op contactherstel is er niet. De wetgevende macht maakt een noodverordening. De uitvoerende macht interpreteert deze en verbiedt contact. ‘We houden ons aan de richtlijnen van het RIVM’, wordt dan gezegd. Maar die richtlijnen verbieden contact tussen ouder en kind niet. De noodverordeningen evenmin. Dus is het logisch om dit besluit door de rechter te laten toetsen. Maar dat is theorie. De rechtbanken zijn praktisch gesloten.
Omgang tussen ouder en kind wordt helaas niet gezien als een urgente zaak. Het coronavirus raakt iedereen. Maar deze kwetsbare en beschadigde kinderen worden nog harder en dieper getroffen dan anderen.
Mr. drs. Marco Erkens, advocaat, Den Haag.